Piyasaya çıktığı zamanlar Elon Musk’ın X’ini sallayacak ve yerinden edecek şeklinde tahminlerde bulunulan Threads, hiç de sanıldığı gibi çıkmadı. Hatta Instagram kullanıcıları için profillerinin kişisel bilgiler kısmına bir sayı eklemekten öteye geçemedi. Üstüne üstlük Instagram profili ile direkt bağlı olduğundan, hiç de kullanışlı olmayan arayüzü, genişletilmiş çerez onay sistemi gibi özelliklerini beğenmeyip Threads kullanıcısı olmaktan vazgeçildiğinde Instagram hesabınızın da silineceği bir algoritma içine hapsolmuş durumdaydınız. Bu tabii ki yukarıda saymış olduğum uygulamalara ek olarak WhatsApp, Facebook ve Messenger gibi dünya çapında kullanılabilirliğe erişen Meta şirketinin internet ağındaki verilerin tekilleştirmesinin bir basamağıydı. Yani Instagram profilimizde bulunan kişisel bilgilerimizin hemen üstünde yer alan sayı bizlerin internet kimlik numarasıydı. Fakat şirketin söz konusu bu amacı kişisel veriler ve rekabet gibi günümüz ve gelecek dünyamızın temel meselelerinin kılcal damarlarıyla oynuyordu. Dolayısıyla META’nın Dünya çapında örneklerini de gördüğümüz bir yasaklama ve bant daraltma bombardımanına Türkiye de Threads’in yasaklanması ile dahil oldu.
Rekabet Kurumu 20 Ekim 2022 tarihli kararı kapsamında META’nın kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleri, tüketici iletişim hizmetleri ve çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında hâkim durumda olduğuna,
META’nın temel hizmetler olarak adlandırılan Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden topladığı verileri birleştirmek suretiyle kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleri ile çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırmak ve pazara giriş engeli yaratmak suretiyle rekabetin bozulmasına yol açtığına…
…yıllık gayri safi gelirlerinin üzerinden takdiren, Meta Platforms, Inc., Meta Platforms Ireland Limited, WhatsApp LLC’ye müteselsilen 346.717.193,40 TL idari para cezası verilmesine,
META’nın (c) bendinde belirtilen ihlali sonlandırmak ve pazardaki etkin rekabetin tesis edilmesini temin etmek için;
Gerekli tedbirleri, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren en geç 1 (bir) ay içerisinde Rekabet Kurumuna (Kurum) sunması,
Gerekli tedbirleri gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6 (altı) ay içerisinde yerine getirmesi,
İlk uyum tedbirinin uygulanmaya başlamasından itibaren 5 (beş) yıllık süre boyunca ve yılda bir periyodik olarak Kuruma rapor sunması,
yükümlülüklerini yerine getirmesine karar verilmiştir.
Ayrıca Kurulun 20.10.2022 tarihli ve 2248-706-299 sayılı kararının e) bendinin (a) alt bendinde hükme bağlanan;
“Belirtilen ihlali sonlandırmak ve pazardaki etkin rekabetin tesis edilmesini temin etmek için gerekli tedbirleri, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren en geç 1 (bir) ay içerisinde Kuruma sunması”
şeklindeki yükümlülüğü karşılamakta yeterli olmadığına;
…12.12.2023 tarihinden başlamak üzere Meta Platforms, Inc., Meta Platforms Ireland Limited ve WhatsApp LLC’den oluşan META ekonomik bütünlüğüne, Nihai Uyum Çözümü’nün Rekabet Kurumu kayıtlarına girmesine kadar her gün için 2022 yılı gayri safi gelirleri üzerinden 4.796.152,96 TL idari para cezası uygulanmasına
23-60/1162-417 sayı ile karar verilmiştir.
Bu bakımdan Meta’nın sosyal medya pazarında hatrı sayılır bir yeri olan Türkiye’de yeri tartışılır olmuştu ki Rekabet Kurumu 08.02.2024 tarihli kararıyla söz konusu yükümlülüklerini yerine getirmesinin mümkün olmadığına dair bir karar tesis ederek Threads’in kullanımını imkansız hale getirerek yasaklamıştır. Bu kararda Rekabet Kurumu’nun sadece Meta’dan değil onun rakibi konumunda bulunan Google International LLC. Ve Pinterest Inc. Gibi şirketlerden de veri işleme ve birleştirme konusundaki tutum ve bilgileri talep ettiğini bildirmiş, uygulamada yeni güncellemelerin olduğunu Kasım 2023 itibarıyla Threads profillerinin kullanıcının ilişkili Instagram hesabını silmesine gerek kalmadan silinmesine olanak tanıyan güncellemeler gerçekleştirdiğini tespit etmiştir. Ancak yine de Kurum verilerin birleştirilerek sunulmasındaki herhangi bir etkinin dahi bu tür pazarlarda çığ etkisi yaratacağını beyan etmiş ve rekabeti son derece zorlar hale getireceğini bildirmiştir. Nitekim Rekabet Kurumu Threads’i kullanırken veya Threads ile etkileşimde bulunurken kullanıcı tarafından sunulan verilerin, Threads profili oluşturulurken sağlanan bilgilerin, Threads kullanılırken oluşturulan içeriklerin ve etkileşimlerin, bağlı olunan ve etkileşimde bulunulan takipçiler, diğer kullanıcılar ve topluluklar hakkında bilgilerin, Threads ile etkileşimde bulunan üçüncü taraf hizmetleri ve üçüncü taraf kullanıcıları hakkında bilgilerin ve – Uygulama, tarayıcı ve cihaz bilgilerinin toplanacağı ve bu bilgilerin Threads’i ve diğer META ürünlerini sağlamak, kişiselleştirmek ve iyileştirmek (Threads ve Instagram’daki deneyimin akıcı bir şekilde kişiselleştirilmesi dahil), META ürünlerinin performansının ölçümü ve analizi ile başka kurumsal hizmetler (reklamlar dahil) sunmak amacıyla kullanılacağı görülmektedir. Şeklinde tespitler yapıp 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; “soruşturmaya konu ilgili ürün pazarında meydana gelebilecek rekabet ihlallerini ve bunların yol açabileceği telafi edilemeyecek nitelikte zararları önlemek amacıyla nihai karar verilinceye kadar, Meta Platforms Inc. tarafından Threads uygulaması aracılığıyla elde edilen verilerin Instagram uygulamasından elde edilen veriler ile birleştirilmesinin engellenmesi” yönünde geçici tedbir uygulanmasına karar vermiştir.
Rekabet Kurumu’nun bu kararının Threads uygulamasının çalışma prensibine aykırı olduğunun aşikâr olması dolayısıyla Threads, kullanıcılarına;
Threads’i Türkiye’de geçici olarak durduracağız.
Türk Rekabet Kurumu’nun geçici tedbir kararı kapsamında, 29 Nisan’dan itibaren Threads’i Türkiye’de geçici olarak kapatacağız
Türkiye’de Facebook, Instagram, WhatsApp veya diğer Meta hizmetleri ile diğer ülkelerde Threads kullanımı bundan etkilenmeyecek.
Türkiye’de Threads’i kullanan kişiler için oluşabilecek aksaklıkları en aza indirmek için gerekli adımları atıyoruz.
Türk Rekabet Kurumu’nun geçici tedbir kararı kapsamında, 29 Nisan Pazartesi gününden itibaren Threads’i Türkiye’de geçici olarak durduracağız. Türkiye’de topluluklarıyla Threads’de etkileşim kuranlar için bu kararın son derece üzücü olacağının farkındayız. Oluşabilecek aksaklıkları en aza indirmek için aşağıdakiler dahil olmak üzere gerekli adımları atıyoruz:
Türkiye’de Threads’i kullanan herkes, 29 Nisan’dan önce Threads uygulamasında bu karar hakkında bilgilendirilecek.
Türkiye’de Threads’i kullananlar Threads profillerini silmeden dondurabilecek ya da profillerini tamamen silebilecek.
Threads tekrar Türkiye’ye döndüğü takdirde, profilini dondurmayı seçen kişilerin gönderileri ve başkalarının gönderileriyle olan etkileşimleri tekrar görünür olacak.
Profillerini donduran kişiler diledikleri zaman Bilgilerini İndir aracı üzerinden gönderilerini indirebilecek ve mevcut içeriklerini muhafaza edebilecek.
Bunu Rekabet Kurumu’nun geçici tedbir kararı nedeniyle yapıyoruz.
Rekabet Kurumu, yakınlarda Threads ile Instagram arasında veri paylaşımını yasaklayan bir geçici tedbir kararı yayınladı. Bu geçici tedbir kararına katılmamakla birlikte, Türkiye Cumhuriyeti’nin tüm hukuki şartlarına uyduğumuza inanıyoruz ve bu karara itiraz edeceğiz.
Rekabet Kurumu’nun geçici tedbir kararı, bize Türkiye’de Threads’i geçici olarak durdurmak dışında hiçbir seçenek bırakmıyor. Rekabet Kurumu ile yapıcı bir şekilde iletişim kurmaya devam edeceğiz ve Threads’i Türkiye’deki insanlara mümkün olan en kısa sürede tekrar sunmayı umuyoruz.
Şeklinde açıklamalarda bulunmuştur. İlerleyen günlerde bu konuda hangi gelişmelerin olacağını hep birlikte göreceğiz fakat olanlar hakkında dev şirketlerin bir metaverse oluşturma konusunda rekabetlerinin sanıldığı kadar kolay olmayacağı veya bu amaçları gerçekleşse dahi birçok sorunun ortaya çıkacağını söylemek hiç de zor değil.
Rekabet Kurumu geçici tedbir kararı için tıklayınız.
Rekabet Kurumu yasaklama kararı için tıklayınız.
Av. Mustafa DEMİRKOL