DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret AŞ yani herkesin bildiği adıyla TRENDYOL, çevrim içi pazaryeri pazarındaki uygulamalarıyla 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. maddesini ihlal edip etmediğinin tespiti amacıyla Rekabet Kurulunun 23.09.2021 tarih ve 21-44/650-M sayılı kararıyla yürütülen soruşturma tamamlandı.
26.07.2023 tarihinde Rekabet Kurulunca dosyanın müzakeresi sonucunda; TRENDYOL’un algoritmaya müdahale ederek ve pazaryerinde satış yapan üçüncü taraf satıcıların verilerini kullanarak kendi perakende faaliyetine haksız olarak avantaj sağladığı, bu eylemlerinin rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırıcı nitelikte olduğu ve 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiği değerlendirilerek Rekabet Kurumu TRENDYOL’a 61,3 Milyon Türk Lirası ceza kesti.
Kararda Kanun’un 9. maddesinin birinci fıkrası uyarınca yukarıda ceza gerekçesinde belirtilen ihlali sonlandırmak ve pazardaki etkin rekabetin tesis edilmesini temin etmek için TRENDYOL’a aşağıdaki yükümlülükler getirilmiştir;
a) Kendisine ait pazaryeri (www.trendyol.com) üzerinden yürüttüğü perakende faaliyetine ilişkin özel markalı ürünlerine (Private Label)-PL rakiplerine kıyasla avantaj sağlayacak nitelikte algoritma ve kodlama aracılığıyla yapılan aşağıda sayılanlar dahil olmak üzere tüm müdahalelerden kaçınarak gerekli tedbirleri alması,
– Ana ürün tablosundan, ana sipariş tablosundan ve kategori ağacından ayrı bir kategori olarak PL kategori bilgisinin veri bilimi arama ekibinin erişimine kapatılması,
– Sıralama, puanlama da dahil olmak üzere kullandığı algoritmalar, ilgili algoritmanın kapsamına giren tüm satıcılar bakımından satıcının kimliğinden bağımsız olarak eşit şekilde uygulanması,
– DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret AŞ adına satış yapılan durumlarda satıcı mağazası oluşturulması ve “Satıcı Mağazasının Takip Etme” özelliğinin aktif hale getirilmesi ve takipçi sayısının gösterilmesi,
– PL ürünlerine rakiplerine kıyasla avantaj sağlamak maksadı ile algoritmaya manuel olarak müdahale edilmemesi,
– Kendini kayırma uygulamalarına yönelik bir iç politika oluşturulması ve ilgili ekip çalışanlarıyla paylaşılması.
b) Pazaryeri faaliyetinden elde edilen ve üretilen/türetilen her türlü verinin, perakende faaliyetine ilişkin özel markalı ürünler (Private Label)-PL için kullanımından kaçınması ve bunu teminen aşağıda sayılanlar dahil olmak üzere gerekli her türlü teknik, idari ve organizasyonel tedbirleri alması,
– DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret AŞ’nin sahip olduğu pazaryerinde satışını yaptığı PL ürünlerini yöneten ayrı ekiplerin bulundurması,
– DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret AŞ’ye ait pazaryerinde satış yapan üçüncü taraf satıcıların verilerinin PL ekibi ile paylaşılmaması ve bu satıcılar aleyhine, PL markalarına avantaj sağlayacak şekilde kullanılmaması,
– Veri kullanma uygulamalarına yönelik bir iç politika oluşturulması ve ilgili ekip çalışanlarıyla paylaşılması.
c) Pazaryeri faaliyeti kapsamında ürün sıralama ve marka filtreleme amaçlarıyla kullanılan algoritma modelleri üzerinde yapılan parametrik ve yapısal değişiklikleri versiyonlu ve doğruluğu inkâr edilemez şekilde 3 (üç) yıl süreyle saklaması,
d) Pazaryeri faaliyeti kapsamında ürün sıralama ve marka filtreleme amaçlarıyla kullanılan algoritmalara ait tüm kodlar ile ürün sıralama ve marka filtreleme amaçlarıyla kullanılan algoritmalara etki eden tüm kodları versiyonlu ve doğruluğu inkâr edilemez şekilde 3 (üç) yıl süreyle saklaması,
e) Pazaryeri faaliyeti kapsamında iş süreçlerinin yürütülmesi için kullanılan tüm yazılımlara ilişkin kullanıcı erişim ve yetkilendirme kayıtları ile yönetici denetim kayıtlarını doğruluğu inkâr edilemez şekilde 3 (üç) yıl süreyle saklaması,
f) a, b, c, d, e bendinde belirtilen yükümlülüklerin gerekçeli kararın teşebbüse tebliğinden itibaren 3 (üç) ay içerisinde yerine getirmesi, yükümlülüklerin süresinin, üç yıllık sürenin sonunda 3 (üç) yıl daha uzatılıp uzatılmayacağına ilişkin olarak Kuruma üç yıllık sürenin bitiminden 3 (üç) ay öncesinde başvuru yapılmasına
g) Kendisine tanınan sürenin en geç 1 (bir) ay öncesinde hazırladığı uyum tedbirlerini Kurum’a sunması
h) İlk uyum tedbirinin uygulanmaya başlamasından itibaren beş yıllık süre boyunca ve yılda bir periyodik olarak Kurum’a rapor sunması”
Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak üzere verilen kararın metnine linkten ulaşabilirsiniz.
